DAMAR SERTLİĞİ

(ArTeriosclerose)

Atardamarların 3 dokusu birden sertleşir. Kan içerisinde normalden fazla biriken balmumu kıvamandaki kolesterol, damarların iç yüzeyine sıvanır ve bunun üzerine kalsiyum da tortu şeklinde yapışır. Böylece damar iç dokusu sertleşir ve yumuşaklığını kaybeder. Sertleşen damarlar, hem kan nakli gore vini iyi yapmazlar ve hem de iç çapları daraldığı için kan basıncı artar ve tan siyon yükselir. Böbreklerin, el ve ayakların atardamarları sertleşebilir ve ora larda arızalar neden olur.

Genellikle damarsertliği 40-60 yaş arasında görülür ve yaygındır. Bilhas sa son yıllarda çok artmıştır.

Damarsertliğini hazırlayan sebeplerin başında şunlar gelir:

– Aşırı alkol kullanma,

– Şişmanlık,

– Damla (gut) hastalığı,

-Şeker hastalığı,

– Frengi,

– Yanlış beslenme ve zararlı şeyleri fazla yeme,

– Sinir bozuklukları.

Damarsertliği hem hasta tarafından ve hem de hastanın etrafındakiler ta rafından bazı belirtilerle kendini belli eder: Hastanın bedeni ve ruhi çalışma gücü azalır. Gündüzleri bile uyur ve uyuklar. Bazen damarsertliği olan kim se, zayıflar ve yüzü solgun olur. Hafızası zayıflar, bir çok şeyleri unutur, hatırlayamaz olur. Hasta en ufak yorucu harekette soluk soluğa kalır ve kalp çarpıntısı hisseder. Sık sık idrara çıkar.

Bu belirtilerin hepsi aynı anda ve hemen meydana gelmezler. Zira damar sertliği yavaş yavaş ve uzun sürede meydana gelir. Damarlardaki sertleşme kalpte, böbreklerde, akciğerlerde, karaciğerde ve beyinde de olur ve onlarda çalışma gücü azalır. Sertleşme ne kadar geniş kısımda meydana gelirse, o hasta da o kadar çabuk yaşlanır. Bedenen ve ruhen çöker. Damar sertliğindeki belirtiler başlangıçta hafiftir ve göze batmaz. Fakat sertleşme ilerledikçe belirtilerde gözle görülür hale gelir ve hastayı sarsmaya başlar. Damar sertliği ilerlemiş kimselerin şakaklarında ve kollarındaki atar damarlar şişer ve karşısındaki kimse tarafından görülür hale gelir. Hasta yo rucu veya hızlı bir hareket yapınca göğüs kemiği arkasında bir baskı hisse der. Sertleşme ilerleyince bu baskı yanında zaman zaman sol kola doğru ya yılan bir ağrı olur. Hasta çok dikkatli olmalıdır. Zira beyin yumuşaması ve felçler olabilir.

Damarların sertleşmesi, kaçınılmaz bir olaydır. Mühim olan husus, bunun erken ve vakitsiz olmaması ve genç yaşta büyük arızalara (felçlere) neden ol mamasıdır.

Genellikle aşırı alkol, sigara ve beslenme hataları yüzünden daha 40 ya şına gelmeden sertleşmeler başlar ve süratle ilerleyebilir. Aşağıda belirtilen ateroskleroz hastalığı damar sertliğine benzer. Bu iki hastalığın tedavisi ve beslenme kuralları aynı olup biraz ilerde verilmiştir